Công dụng khác nhau
Toàn yết và ngô công đều là thuốc
chấn phong, chấn kinh. So sánh tác dụng thì tức phong, chấn kinh lực mạnh đều
có tác dụng thông lạc sưu phóng, có tác dụng tán kết, chống độc.
Nhưng toàn yết lực ổn định, nên
dùng chữa kinh giản, bệnh uốn ván, trúng phong chứng nhẹ, vả lại chữa phụ nhân
đới hạ. (Khứ hư)
Ngô công chạy khắp cơ, lực lượng
rất nhanh tính mạnh mà lực đạo, càng hay tìm tòi kiểm tra phong mà thu nhanh
chóng (sưu phong) nên hay dùng chữa can phong nội động, chứng nặng, vả lại dùng
sở trường hưng phấn dương sự (cường dương)
Chủ trị khác nhau
1 -
Toàn yết dùng cho can phong nội động nhẹ.
Ngô công dùng cho can phong nội động
chứng nặng, toàn yết chấn kinh tức phong, tính ổn định. Dùng cho can phong nội
động, sinh kinh phong, trừu súc, điên giản, bệnh uốn ván trúng phong mắt miệng
méo, lệch, bán thân bất toại, chứng nhẹ.
Như "Chứng trị chuẩn thằng"
Chấn kinh hoàn (nhân sâm, cam thảo, phục thần, cương tằm, chỉ xác, bạch phụ tử,
chế nâm tinh, bạch phục linh, bằng sa, nha tiêu, chu sa, toàn yết, sạ hương, trị
tiểu nhi cấp mạn nhị kinh.
"Hiệu chú phụ nhân lương
phuơng" Thân tiên, giải ngữ đán. (bào bạch phụ tử, sương bồ, viễn chí,
thiên ma, toàn yết, khương hoạt, đởm nâm tỉnh, mộc hương) trị tâm tỳ thụ phong,
ngữ ngôn ngọn, sáp, nước dãi ra rất nhiều. Nội mông cổ "Trung thảo dược
tân y liệu pháp tư liệu tuyển biên" trị điên giản, dùng toàn yết, uất kim,
minh phàn, các vị liều bằng nhau, nghiền nhỏ như phấn hỗn hợp, mỗi lần dùng 5
phân, ngày 3 lần.
‘’Dương thị gia tàng
phuơng" Khiên chính tán (bạch phụ tử,
bạch cương tằm, toàn yết) trị trúng phong miệng mặt méo, lệch, bán thân bất toại.
Ngô công tính mạnh, lực đại -
Dùng cho can phong nội động dẫn đến điên cuồng, bệnh uốn ván, điên giản đến bệnh
trúng phong mồm mắt méo lệch, bán thân bất toại chứng nặng. Nếu không phải bệnh
nặng không được dùng.
2 -
Toàn yết chủ tràng nhạc, sang độc
Ngô công chủ thực tích, màng che mắt,
cách.
Toàn yết công độc tán kết, dùng
chữa độc khí, đờm trọc, trở trệ dẫn đến bệnh tràng nhạc, sang độc. Như hư đàm
hoàn (trích toàn yết 14 con, trích ngô công 14 điều, xuyên sơn giáp 5 đồng, hỏa
tiêu 3 phân, hạch đào 14 quả bỏ vỏ) đều tán mạt, mỗi buổi sáng dùng 2 đồng,
tràng nhạc không kể đã vỡ hay chưa vỡ, chữa luôn trong nửa tháng, thấy kiến hiệu
– ‘’Chiêm liêu phuơng" trị các bệnh
sang thũng độc dùng toàn yết 7 con, chi tử 7 hạt, cho dầu vừng đun đen, bỏ bã,
cho hoàng lạp vào, hóa thầnh cao dán.
Ngô công công độc, tán kết, không
những dùng chữa tràng nhạc, sang độc, mà còn sử dụng tính mănh, chạy khắp cả rất
nhanh, thông lạc, khỏi ứ, cũng dùng chữa đàm thực ứ huyết, trở trệ, thực
tích ế, cách.
Như "Dị giản
phuơng" trị chứng ăn rau quả trong
có nọc độc của rắn, hoặc rắn đã ăn, hoặc ăn thịt rắn có nọc độc, lúc nào trong
bụng cũng thấy đói. Nhưng ăn vật gì vào là nôn mửa ngay, lấy chân đỏ của con rết
một bộ, trích, nghiền nhỏ, uống với rượu.
“Y học trung trung thâm tây lục"
nếu có chứng nghẹn cách, uống thuốc không khỏi, ngẫu nhiên nghĩ đến uống rượu,
uống kết một lọ rượu thì khỏi bệnh sau mới xét thấy trong vò rượu có một con rết
to, lại nhầm tưởng rằng bệnh khỏi vì rượu, thực ra là tại trong rượu cố con dết
vậy.
3 - Toàn yết chủ phụ nữ đới hạ
Ngô công chủ nâm tử dương nuy
Toàn yết xanh nhập can kinh, sở trường
là tức phong công độc, tán phong nhiệt ở huyết phận, và lại nó thắng thấp, táo
thấp. Nên bệnh đới hạ mà do phong nhiệt, độc, thấp, can sơ tiết thất thường nên
gây các chứng kể trên, dùng nó thất đúng vậy.
Như Lý đồng viên đich đinh hương sài
hồ thang, trị kinh nguyệt không đều. Hàn nhiệt đới hạ. Trực chủ đương quy hoàn,
trị ngoan sán bạch đới hạ, chủ cước khí.
"Vệ sinh gia bảo" trung
đich đương quy phụ tử thang, trị được rốn lạnh, đau, sinh bạch đới hạ, ngô công
cay, ôn là vị thuốc thuần dương, tính mănh liệt hay lúng dương sự (cường dương)
chữa được chứng dương nuy.
"Cang nuy linh" (ngô
công 18 khác, đương quy, bạch thược, cam thảo mỗi vị 60 khác, tán mạt hòa đều
chia làm 10 gói, mỗi lần dùng 1 gói, mỗi sáng uống một lần - chữa chứng dương
nuy. (Liệt dương)
Đặc thù sử dụng khác nhau
Lâm sàng báo: Toàn yết trị được bệnh
thiêu thương bị bỏng lửa lấy toàn yết từ 30 đến 40 cái, cho vào một cân dầu ăn
đun sôi lên, sau 12 giờ là dùng được. Thời gian tẩm, ngâm thì lâu, hiệu lực khỏi
rất lớn.
Lấy nước đã đun sôi rửa trên mặt
chỗ bị bỏng, bỏ hết những màng đã đóng váng đi, rồi lấy dầu đã chế bôi vào. Đã
chữa 8 ca đều hết đau ngay và cuối cùng kết thầnh sẹo khỏi hẳn.
Toàn yết chữa được chứng cổ họng bị
bế tác, đau.
Như "Truyền tin thông dụng
phuơng" địa long 8 đồng tán mạt, mỗi lần dùng một ít để khô, sát vào tận
cuống lưỡi để chữa yết hầu bế, sưng đau.
"Vệ sinh bảo giám" chữa bệnh
sa dạ con - dùng toàn yết sao, nghiền nhỏ, miệng ngậm nước, cho thuốc bột ấy
vào trong mũi, lập tức khỏi.
"Bản thảo cương mục" trị
chứng tai bị điếc đột ngột. Dùng toàn yết, bỏ chân lộc đi tán nhỏ lấy 1 đồng
cân uống với rượu súc miệng. Nếu tai nghe thấy tiếng nước thì khỏi ngay.
“Y tông kim giám" Ngô công tiễn
(ngô công, cam thảo, độc hoạt, bạch chỉ mỗi thứ 1 đồng, dùng dầu 2 lạng cho vào
quấy đều đun sôi. Trước hết hãy lấy nước vo gạo rửa sạch cho lở loét. Nước gạo
làm cho bề mặt chỗ lở trắng, và bao vây chỗ đau cả bốn bên, tự nhiên thấy bốc
hơi lên, lấy thìa quấy cho dầu bốc hơi lên nguội dần bôi vào, khi dầu còn hơi
nóng, để chữa bệnh sang lở đã làm đen lại và bốc lên hơi thối không chịu được.
Lâm sàng báo: Ngô công trị khỏi bệnh
ho lâu ngày. Lấy ngô công, cam thảo, sao khô, tán nhỏ. Mỗi ngày 3 lần điều trị.
Từ 1 đến 2 tuổi thì mỗi lần 2,5 khác, 3 đến 4 tuổi thì 2 khác, liên tục điều trị
từ 5 đến 7 ngày là một liệu trình. Đã chữa hơn 500 ca, kết quả đạt 90%. Chữa bệnh
đã hạch cũng có kết quả tốt, lấy ngô công bỏ đầu, chân, bồi khô, tán mạt, uống
vào trong, mỗi ngày 2 lần, mỗi lần dùng từ 3 đến 5 điều. Trị những chứng bệnh
đã kết thầnh hạch cũng khỏi, phế kết hạch, vú kết hạch - cánh lâm ba kết hạch đều
chữa khỏi.
"Hoạt nhân tâm thống"
trị cổ trướng, bụng to như cái thúng. Dùng ngô công từ 3 đến 5 con, trích rượu
rồi tán nhỏ - mỗi lần uống 1 đồng, đun chín rồi ăn ngay 1 lần, liền chữa trong
3 lần thì phải khỏi.