Thạch cao

To bằng quân cờ, trắng lấp lánh, thớ nhỏ, sáng bóng là tốt, sắc vàng hay làm cho người ta sinh chứng lâm.

KHÍ VỊ

Vị cay ngọt, rất hàn, không độc, chìm mà giáng, là thuốc dương trong âm, vào phần khí của Túc dương minh, Thủ thái âm, thiếu dương. Ghét Ba đậu, kỵ sắt. Trứng gà làm sứ.

CÁCH DÙNG

Vị cay hay giải được phần cơ biểu, đi lên chữa được đau đầu, đau răng thuộc kinh dương minh

Vị ngọt làm hòa hoãn và tăng thêm khí mà sinh tân dịch khỏi chứng tiêu khát, trừ chứng khí nghịch lên, tiêu các khí kết, nhiệt ở tam tiêu, nhiệt ở ngoài da.

 Chữa đờm hỏa, thanh vị hỏa, trị tích thực và chứng ăn nhiều mau đói hết thảy các bệnh vị nhiệt thì chữa hay như thần,

Cũng là thuốc hay để chữa thương phong, thương hàn, cùng trung tiêu nóng dữ, buồn phiền vật vã, miệng khô, sốt chiều hay đi đái luôn như chứng lâm, như Bạch hổ thang chuyên thanh phế vị.

KỴ DỤNG

Phàm chứng tỳ vị hư hàn và vị yếu ăn không được, cũng như chứng huyết hư phát sốt thì đều kiêng dùng.

NHẬN XÉT

Thạch cao tính trầm, âm, giáng, khắc nghiệt mà không có sinh trưởng, khi dùng phải có duyên cớ thích hợp chứ không nên dùng bừa bãi theo ý mình đến nỗi tổn hại đến căn bản của sinh mệnh. (Bàn về thủy hỏa thần đan)

Khiết Cổ nói: Thạch cao có thể làm vị khẩu lạnh mà người ăn không được, phàm không có chứng trạng cực nhiệt thì chớ có dùng bừa, bệnh huyết hư phát nóng có giống với chứng Bạch hổ thang dùng nhầm thì không cứu được.

Họ Phi nói: Lời Tôn Triệu nói tháng tư âm lịch trở đi là mùa nóng bức, nên dùng Bạch hổ thang, nhưng khí hậu bốn phương sớm muộn không đều, rét nắng lạnh nóng khí trời khác nhau, cũng nên xét kỹ.

Đông Viên bảo: Trước tiết lập hạ mà uống nhiều Bạch hổ thang nhất định sinh ra chứng đái không cầm được, đó là vì tân dịch của dương minh không thể đưa lên, thanh khí của phế kinh lại cũng giáng xuống, xem đó thì biết tính của Thạch cao.




Note:

Thạch cao là muối canxi sulfat ngậm 2 phân tử nước (công thức hóa học CaSO4.2H2O).

Khi uống, chỉ dùng Thạch cao sống, vì sau khi nung lên, thạch cao mất bớt nước (CaSO4.1/2H2O), nếu uống vào chất này sẽ hút nước, nở ra, có thể gây tắc ruột.