Nếu cho tâm là chúa tể thì sao không nói là: 11 khí quan nguy. Hơn nữa, như điện Hoàng cực của Triều đình là nơi mà hàng ngày nhà vua ra ngự; cung Càn thanh là nơi ban đêm vua nghỉ. Cho nên nếu chỉ vào điện Hoàng cực mà bảo rằng chính nhà vua đó liệu có được không? Nguyên dương quân chủ mà có được tác dụng ứng tiếp mọi sự vật là do tâm trổ tài tháo vát, cho nên lấy tâm làm chủ.
Còn như giữ được chân âm chân dương, nuôi được hơi thở, làm gốc cho việc sinh sinh hóa hóa, thì chỉ chứa chệt ở giữa hai quả Thận, cho nên cần chú trọng đến Thận. Nhưng thật ra chẳng phải Thận mà cũng chẳng phải Tâm.
Theo Tôi nghĩ là họ Triệu lập luận tráo trở, chỉ tôn riêng Mệnh môn là quân chủ. Qua mọi sự trình bày về cội rễ của khí huyết, cửa ngõ của sự sống chết, cái gốc sinh ra người, cái nguồn để bảo vệ tính mạng, các hiện tượng thực giả, cái khổ công nghiên cứu để giúp đời phát triển hết, Phùng tiên sư cực lực bài bác thuyết này.
Ông nói: “Từ xưa thánh hiền đều cho Tâm là quân chủ, bởi vì, bảo là mọi sự sáng suốt của muôn vật đều do thần minh của Tâm tạo ra. Nhưng Thận là chủ về trí, Tâm chủ về nghĩ. Khí của Tâm bắt nguồn từ Thận (khi ta nằm ngủ tức là vào phần âm, là Tâm thông với Thận, là Thủy Hỏa không lìa nhau. Tâm sáng suốt, nhưng nếu không có chân âm ở Thận lên nuôi dưỡng thì không làm nhiệm vụ tốt được. Như thế đủ biết Tâm là quân chủ, Thận là căn bản). Cũng ví như vua ở trên tất phải lấy dân làm gốc của nước, cái chức phận tôn ti của Tâm với Mệnh môn đã rõ rệt lắm rồi.
Theo ý riêng của tôi thì, thuyết của tiên sư tựa hồ như quá giữ đạo trung, nhưng cũng không nên câu nệ cái thuyết của họ Triệu. Vì chữ “quan” nói ở đây cũng chưa chắc chỉ rõ thế nào. Nếu nói: Tâm là khí quan quân chủ, tức là Tâm giữ cái chức trách quân chủ, cũng như Tỳ Vỵ giữ chức kho tàng, cùng với chức tướng quân của Can, chức trung chính của Đởm, chức truyền tống của Đại tràng, chức châu đô của Bàng quang, chức thần sứ của Tam tiêu. Mỗi cái đều giữ phận sự riêng, để làm sáng tỏ cái cơ năng của nguồn sinh hóa. Vậy thì “quân chủ” ở đây là chức trách, đâu có phải đã gọi là quân thì không thể gọi là quan được nữa.
Các bậc tiên triết lập ngôn vì sợ rằng người đời không hiểu rõ mà phải lấy việc đời làm ví dụ. Cũng như đồ Tiên thiên Thái cực, khi chưa sinh ra trời, hết thảy còn thuộc về vô hình, sao đã vẽ ngay một vạch (nhất cơ) và một vòng tròn (nhất khuyên) thì lại can thiệp đến hình tích. Đó là điều bất đắc dĩ phải gợi ý cho người hậu học mà thôi.
Tiên kinh nói: Thử hỏi thế nào Huyền tẫn? – Trẻ em khi mới bắt đầu thành hình, thì trước hết sinh hai quả thận, như thế là chưa có thân thể đã có ngay hai quả thận cho nên thận là gốc của tạng phủ, là cội rễ của 12 mạch, là chủ của việc hô hấp, là nguồn của Tam tiêu, mà con người nhờ vào đó để sống. Nếu không có thận thì không sống được.
Lại xem tạng phủ trong thân thể có sự phối hợp biểu lý với nhau như: phế với đại tràng; tâm với tiểu tràng; tâm bào lạc với tam tiêu; can với đởm; thận với bàng quang; tỳ với vỵ. Riêng mệnh môn là không có đối tượng phối hợp, thực là một sự hiểu biết vượt ra ngoài lý lẽ, ý nghĩa thật là vô cùng vô tận. Há chẳng nên có riêng một điểm đáng làm thủy tổ cho sự sống hay sao? Rồi bảo nó là quân cũng được, bảo nó là quan cũng được, vì nó hoàn toàn chỉ là một khối thịt mà thôi. Vậy ta chỉ cần hiểu rõ nghĩa lý, sao còn phải tìm tòi sâu xa ở đâu làm gì?
Theo Tôi nghĩ là họ Triệu lập luận tráo trở, chỉ tôn riêng Mệnh môn là quân chủ. Qua mọi sự trình bày về cội rễ của khí huyết, cửa ngõ của sự sống chết, cái gốc sinh ra người, cái nguồn để bảo vệ tính mạng, các hiện tượng thực giả, cái khổ công nghiên cứu để giúp đời phát triển hết, Phùng tiên sư cực lực bài bác thuyết này.
Ông nói: “Từ xưa thánh hiền đều cho Tâm là quân chủ, bởi vì, bảo là mọi sự sáng suốt của muôn vật đều do thần minh của Tâm tạo ra. Nhưng Thận là chủ về trí, Tâm chủ về nghĩ. Khí của Tâm bắt nguồn từ Thận (khi ta nằm ngủ tức là vào phần âm, là Tâm thông với Thận, là Thủy Hỏa không lìa nhau. Tâm sáng suốt, nhưng nếu không có chân âm ở Thận lên nuôi dưỡng thì không làm nhiệm vụ tốt được. Như thế đủ biết Tâm là quân chủ, Thận là căn bản). Cũng ví như vua ở trên tất phải lấy dân làm gốc của nước, cái chức phận tôn ti của Tâm với Mệnh môn đã rõ rệt lắm rồi.
Theo ý riêng của tôi thì, thuyết của tiên sư tựa hồ như quá giữ đạo trung, nhưng cũng không nên câu nệ cái thuyết của họ Triệu. Vì chữ “quan” nói ở đây cũng chưa chắc chỉ rõ thế nào. Nếu nói: Tâm là khí quan quân chủ, tức là Tâm giữ cái chức trách quân chủ, cũng như Tỳ Vỵ giữ chức kho tàng, cùng với chức tướng quân của Can, chức trung chính của Đởm, chức truyền tống của Đại tràng, chức châu đô của Bàng quang, chức thần sứ của Tam tiêu. Mỗi cái đều giữ phận sự riêng, để làm sáng tỏ cái cơ năng của nguồn sinh hóa. Vậy thì “quân chủ” ở đây là chức trách, đâu có phải đã gọi là quân thì không thể gọi là quan được nữa.
Các bậc tiên triết lập ngôn vì sợ rằng người đời không hiểu rõ mà phải lấy việc đời làm ví dụ. Cũng như đồ Tiên thiên Thái cực, khi chưa sinh ra trời, hết thảy còn thuộc về vô hình, sao đã vẽ ngay một vạch (nhất cơ) và một vòng tròn (nhất khuyên) thì lại can thiệp đến hình tích. Đó là điều bất đắc dĩ phải gợi ý cho người hậu học mà thôi.
Tiên kinh nói: Thử hỏi thế nào Huyền tẫn? – Trẻ em khi mới bắt đầu thành hình, thì trước hết sinh hai quả thận, như thế là chưa có thân thể đã có ngay hai quả thận cho nên thận là gốc của tạng phủ, là cội rễ của 12 mạch, là chủ của việc hô hấp, là nguồn của Tam tiêu, mà con người nhờ vào đó để sống. Nếu không có thận thì không sống được.
Lại xem tạng phủ trong thân thể có sự phối hợp biểu lý với nhau như: phế với đại tràng; tâm với tiểu tràng; tâm bào lạc với tam tiêu; can với đởm; thận với bàng quang; tỳ với vỵ. Riêng mệnh môn là không có đối tượng phối hợp, thực là một sự hiểu biết vượt ra ngoài lý lẽ, ý nghĩa thật là vô cùng vô tận. Há chẳng nên có riêng một điểm đáng làm thủy tổ cho sự sống hay sao? Rồi bảo nó là quân cũng được, bảo nó là quan cũng được, vì nó hoàn toàn chỉ là một khối thịt mà thôi. Vậy ta chỉ cần hiểu rõ nghĩa lý, sao còn phải tìm tòi sâu xa ở đâu làm gì?