Đời nhà
Đường, giặc Lý Hy Liệt đã đánh được Châu Biện, kéo đến đánh huyện Hạng Thành. Quan
huyện Hạng Thành
là Lý Khản muốn
chạy trốn. Bà Huyện người họ
Dương nói:
“Giặc đến
cướp thành thì phải
hết sức giữ thành,
giữ mà không
được thì phải liều chết
với thành, nay ông
lại chực trốn, nghĩa là làm sao?
Bây giờ
cứ mộ quân cho
nhiều, khao thưởng cho to, thiếp
tưởng còn giữ được thành. ”
Nói rồi,
chính Bà huyện hội họp cả nha lệ, sĩ dân lại hiểu dụ rằng”
“Quan huyện là chủ các ngươi thật nhưng chẳng
qua chỉ ở đây độ năm, ba năm rồi
cũng thiên đi nơi khác,
không liên can lắm bằng các ngươi sinh trưởng ở đất này,
gây dựng cơ nghiệp ở đất này,
mồ mả ông
cha cũng ở đất này, vậy sống
chết các người cũng phải hết sức mà
giữ lấy thành thì mới được. ”
Ai
nấy nghe
đều cảm động, rơm
rớm nước mắt và
đoạn xin liều chết để cố giữ
thành. Bà huyện hạ lệnh rằng:
“Ai lấy gạch
đá đánh được giặc,
thưởng tiền một
nghìn, ai lấy gươm giáo giữ được giặc thưởng liền một muôn. ”
Tất cả
được hơn một trăm
người kéo nhau ra
giữ thành, chống
lại với giặc. Bà huyện thân
đi trông nom
lương thực cho
quân lính. Khi
giao chiến, quan huyện phải
một mũi tên, lùi về, ý không muốn
đánh nữa. Bà huyện
giận nói:
“Ông
không ở đấy thì ai
chịu liều chết? Cho ông giữ
thành mà có chết lại chả hơn ở xó
giường ư?”
Ông
huyện nghe cảm
kích, hăng hái hơn
trước, lại chạy lên thành, liều đánh
một trận nữa, quân giặc túng thế phải kéo đi. Huyện
Hạng Thành nhờ thế được an toàn.
Đường
Thư Liệt Nữ Truyện
LỜI BÀN:
Làm quan
không che chở cho
dân lúc giặc đến, lại sợ chết muốn
trốn tránh, thì chẳng là nhút
nhát không hiểu cái nghĩa tận tâm với chức vụ
là
gì ư!
Một ông huyện như
thế đáng khinh bao
nhiêu, thì một bà huyện như
vợ ông huyện
ấy lại đáng trọng
bấy nhiêu. Giặc
đến nhà đàn bà cũng
đánh. Chỉ nhờ cái lòng can đảm của bà mà
dân phải cảm kích, cả huyện được an toàn. Quý nhất câu bà nói: “Giữ thành mà chết còn
hơn chết ở xó giường”
thì cái chí khí
có kém gì những bậc tu
mi vừa anh hùng vừa khí phách.