Công dụng khác nhau
Hợp hoan hoa và hợp hoan bì đều là
các vị thuốc ngọt, bình điều ích tâm, tỳ, giải uất, an thần. Hợp hoan hoa thiên
vào khí phận, sở trường giải uất, an thần, kiêm thư can, lý khí, khai vị.
Hợp hoan bì thiên vào huyết phận, giải uất
an thần, thư can, lý khí so với hợp hoan hoa có kém hơn, và lại nó hoạt huyết,
chỉ thống, tiêu thũng.
Chủ trị khác nhau
1- Hợp hoan hoa chủ trị mất ngủ, tăm thần
bất an. Hợp hoan bì chủ trị, sang thống.
Hợp hoan hoa dưỡng tâm ích tỳ, giải
uất, an thần dùng chữa tâm tỳ bất túc, có khí uất cho nên hư phiền, mất ngủ,
tâm thần bất an.
“Trung được đại từ điển" trị tâm thần bất giao mất ngủ. Dùng hợp hoan
hoa phối với quan gấc, hoàng liên, dạ giao đằng (Hà thủ ô). Nếu là giải uất, an
thần dùng với mai quê hoa, đại đại hoa, hậu phắc hoa, bá tử nhân, viễn chí, đan
sâm.
Hợp hoan bì cũng có khả năng chữa
các bệnh kể trên như các chứng tâm thần bất an, lại còn vào huyết phận, hoạt huyết
tiêu thông thích ứng dùng chữa các chứng thống ung.
Như "Cánh nhạc toàn
thư" Hợp hoan ẩm (hợp hoan bì, bạch
vi) trị phế ung lậu, không thu được miệng.
2
- Hợp hoan hoa chữa chứng uất. Hợp hoan bì chữa vết thương bị đòn đánh.
Hợp hoan hoa thiên vào khí phận, thư can, lý
khí, giải uất, khai vị, dùng chữa các chứng uất, tinh thần ức uất, ngực bứt rứt
thở dài, gân đau, không khoan khoái, gân sưng, thu nạp ít. Thường dùng cùng
hương duyên, hậu phắc hoa, đại đại hoa, toàn phúc hoa, mộc hương, sao táo nhân.
Hợp hoan bì không những dùng cho
các chứng uất, mà còn có công dụng hoạt huyết, chỉ thống lại còn chữa các
thương tích bị ngã hay bị đòn đánh.
Như "Tục bản sự
phuơng" trị các vết thương bị đòn
đánh tổn thương vào cân cót. Dùng hợp hoan bì (khô, mạt) cho vào ít xạ hương,
nhũ hương (mỗi vị 1 đồng) mỗi lần dùng 3 đồng, uống với rượu nóng không kể lúc
đói hay no.
3 – Hợp hoan hoa chủ trị khí trệ vị thống.
Hợp hoan bì chủ trị tràng nhạc.
Hợp hoan hoa lý uất, khai vị, dùng
chữa can uất, khí trệ, vị thống, thường dùng phối hợp với chỉ xác, hương duyên,
phật thủ, đại đại hoa, hậu phắc hoa.
Hợp hoan bì lý khí, hoạt huyết, tiêu
kết dùng chữa khí huyết uất kết, bệnh tràng nhạc, thường dùng phối hợp với sài
hồ, hương phụ, cương tằm, nhũ hương, một dược.
Đặc thù sử dụng khác nhau
Đặc thù hợp hoan hoa đã nói ở mục hợp
hoan hoa và mai quế hoa
"Bản thảo lập dị" Chữa nhện độc cắn bị thương. Dùng hợp hoan bì
giã nát và dùng hạ mạc sinh dầu đổ vào.