Mất búa


Có người đánh mất cái búa, ngờ cho đứa con nhà láng giềng lấy trộm.  Anh ta trông dáng nó đi, rõ ra đứa ăn trộm búa, nhìn vẻ mặt nó, rõ ra đứa ăn trộm búa, thấy nó cất nhắc, hành động không một tí gì là không rõ ra một đứa ăn trộm búa cả.
 
Ðược một lúc, người ấy bới trong hố, lại thấy cái búa.  Thì hôm sau, trông đứa con nhà láng giềng ngôn ngữ cử chỉ không một tí gì giống đứa ăn trộm búa nữa.  
(Liệt Tử)

LỜi BÀN:
Người ta khi mất một cái gì, thì một mất mười ngờ.  Mà khi trong bụng đã ngờ vực thì các ngoại vật cũng theo đấy mà biến đổi đi cả.  Phàm tâm trí mình đã cảm giác làm sao, thì tự mình lại tưởng tượng một cái cảnh sắc hợp như thế.  Người mình vui, thì mình thấy sự vật ngoài hình như cũng vui, người mình buồn thì mình thấy sự vật ngoài cũng buồn.  Chẳng qua là tại tự mình in trí như vậy, chớ ngoại vật hồ dễ đã có mối liên lạc mật thiết với mình mà thật thay đổi như thế đâu! Cái tâm chuyển thời hết thảy muôn pháp đều chuyển theo.  Cho nên tâm cần phải chính.  Tâm có chính thì tư tưởng hành vi mới thoát khỏi tà khúc được.